Hoe schoon is schoon? Infectiepreventie audit app

Niet alle viezigheid kan je zien. Bij uitbraken van infectieziekten in een zorginstelling is dat vaak het geval. Want dat norovirus of die MRSA bacterie is met het blote oog niet waar te nemen. En toch lopen patiënten en medewerkers ze op.

‘Hoe schoon is schoon’ is een schoonmaakaudit voor ziekenhuizen. De audit gaat er van uit dat de aanwezigheid van organisch materiaal op een oppervlakte, een maat is voor de verontreiniging van dat oppervlakte. De aanwezigheid van organisch materiaal wordt gemeten met behulp van een ATP meter. ATP is een stof die voorkomt in organische vervuiling en micro-organismen.

Waarom doen we dit?

Met de Infectiepreventie Audit (IPA) kun je eenvoudig en eenduidig auditgegevens verzamelen. Zo verschijnt er met één druk op de knop een rapportage van de audit die je hebt uitgevoerd. Ook kun je de resultaten van verschillende audits met elkaar vergelijken. Het uitvoeren van audits is een manier om in kaart te brengen hoe het ervoor staat met de infectiepreventie in een zorginstelling. Het doel van een audit is altijd het verbeteren van infectiepreventie en zo patiënten en medewerkers beschermen.

Het uitvoeren van audits is een manier om in kaart te brengen hoe het ervoor staat met de infectiepreventie in een zorginstelling. Het doel van een audit is altijd het verbeteren van infectiepreventie en zo patiënten en medewerkers beschermen.

Wie is de doelgroep?

De doelgroep is zorginstellingen die willen weten hoe het ervoor staat met de infectiepreventie.

Wat is de doelstelling?

De schoonmaak audit ‘hoe schoon is schoon’ heeft tot doel het onzichtbare zichtbaar te maken. Even technisch: organisch materiaal (materiaal dat van oorsprong afkomstig is van levende wezens) bevat adenosine trifosfaat (ATP). Dit ATP kunnen we meten door het in een chemische reactie licht te laten produceren. Dat licht meet je. Hoe meer licht, hoe meer ATP, hoe meer vervuiling.

Meten is weten. Zeker als het gaat om de kwaliteit van infectiepreventie. De Infectiepreventie auditapp helpt ziekenhuizen en de langdurige zorg om audits op de werkvloer snel en zonder papier uit te voeren. De app is overzichtelijk, makkelijk in gebruik, toegankelijk en gratis. In de loop van 2023 en 2024 zijn er diverse audits voor de langdurige zorg toegevoegd aan de app. 

Meerdere audits

De audit app is ontwikkeld door de regionale zorgnetwerken Rezisto, LINK, Holland West en Euregio/Zwolle. De volgende audits zijn er nu in terug te vinden:

Ziekenhuizen

  • Persoonlijke en handhygiëne
  • Hoe schoon is schoon

Langdurige zorg

  • Handhygiëne
  • Persoonlijke hygiëne medewerker
  • Persoonlijke hygiëne cliënt
  • Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)
  • Opslag en gebruik steriele materialen
  • Linnengoed
  • MRSA isolatie-audit

Voor meer informatie of het aanvragen van een account, klik hier. 

Contact

Contactpersoon voor dit onderwerp is Thera Habben Jansen thabbenjansen@amphia.nl.

 

Wie voert het uit?

Je kunt zelf aan de slag. Inmiddels is deze audit voor de ziekenhuizen ingebouwd in de InfectiePreventie Audit app. In de app kan je makkelijk de metingen van de verplichte oppervlakten invoeren, waarna er automatisch een rapport met resultaten wordt gemaakt. Dat maakt de uitvoering van de audit makkelijker. 

Wat levert het je op?

De Brabantse ziekenhuizen hebben twee keer gezamenlijk de schoonmaak op verschillende afdelingen geaudit met deze methode. Er zijn op patiëntenkamers van tevoren vastgestelde oppervlakten gemeten die vaak aangeraakt worden. Dit zijn oppervlakten waar makkelijk bacteriën en virussen overgedragen kunnen worden. Denk daarbij aan de bedrails van het bed van de patiënt, het tafelblad van het bedtafeltje van de patiënt, de manchet van een bloeddrukmeter, de WC bril, etcetera. 

Door systematisch te meten, zijn verschillen tussen afdelingen en ziekenhuizen in beeld gebracht. En van die verschillen hebben de deelnemers geleerd. Eén van de deelnemende ziekenhuizen heeft bijvoorbeeld de resultaten van de audit gebruikt voor een schoonmaakproject. 

Meedoen?

Wil je in jouw zorginstelling aan de slag met “hoe schoon is schoon”, dan zijn er twee zaken van belang.

Verschillende ATP meters kunnen verschillende metingen leveren. Om je resultaten zinvol te spiegelen met de spiegeldatabase is het gebruik van een 3M Clean-Trace Luminometer LX25 nodig. Als je de resultaten alleen spiegelt met de ziekenhuizen of afdelingen binnen je eigen project dan is een ander type ATP meter ook mogelijk, zolang iedereen maar hetzelfde type gebruikt.

De app genereert een basisrapport van de resultaten. Wil je nadere analyses uit voeren? Dat kan, het is namelijk mogelijk ruwe data te downloaden.

Het kan interessant zijn de ruwe data verder te analyseren. Bijvoorbeeld om risico oppervlakken te identificeren, waar je vervolgens protocollen op af kunt stemmen. Of om te onderzoeken of er significante verschillen bestaan tussen specialismen, afdelingen of ziekenhuizen. Voor deze data analyse is echter wel kennis van statistiek en statistische software zoals SPSS of R vereist.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op:

Wat kost het gebruik van IPA?

Het gebruik van de app is gratis. De IPA is ontwikkeld door de regionale ABR Zorgnetwerken LINK, Holland West, Euregio-Zwolle en Rezisto. De app is met een subsidie van het ministerie van VWS ontwikkeld en betaald. Wel op voorwaarde dat we de app kosteloos aanbieden aan de gebruikers. Dat doen we graag, want veilige zorg is een zaak voor iedereen.

Meer informatie en vragen

  • Heb je inhoudelijke vragen of suggesties? Stuur een e-mail naar conta@zorgnetwerkabr.nl
  • Technische vragen of problemen met de app? Neem dan contact op met Innervate (de bouwer van de app).
  • Heeft jouw regio zelf een audit ontwikkeld die infectiepreventie in kaart brengt? En wil je deze laten opnemen in de IPA? Neem dan contact met ons op via info@zorgnetwerkabr.nl

Toolkit

De evaluatie van de audit Hoe Schoon Is Schoon laat zien dat de audit effectief is en andere zorgnetwerken ook kan helpen. We hebben daarvoor een aantal tools. Je kunt de tools uit de toolbox op verschillende manieren gebruiken.

Allereerst kan de audit laten zien of aanpassingen in het schoonmaakbeleid echt werken. Dit geeft waardevolle informatie over wat wel en niet werkt.

Daarnaast kan de audit binnen één organisatie worden gedaan om te kijken hoe schoon het is en hoe goed het schoonmaken verloopt. Het betrekken van de juiste mensen bij de metingen zorgt voor betrouwbare resultaten. Dit helpt niet alleen de betreffende organisatie, maar ook andere zorgnetwerken kunnen hiervan leren.

Ook is er de mogelijkheid om de audit tegelijkertijd bij meerdere organisaties uit te voeren. Dit vergroot het leereffect doordat ervaringen en tips worden gedeeld. Hoewel dit wat coördinatie vraagt, kan het efficiënt zijn en veel opleveren door kennis en middelen te delen.

Door gebruik te maken van de beschikbare tools en best practices te delen, kunnen zorgnetwerken profiteren van elkaars ervaringen en verbeteringen. Zo kan de kwaliteit van de zorgomgeving overal verbeterd worden.

Je kunt gebruik maken van de volgende onderdelen:

Resultaten

Het succes van deze audit heeft geleid tot twee ontwikkelingen: de Brabantse ziekenhuizen vinden het belangrijk om op het gebied van infectiepreventie gezamenlijk te meten en kennis uit te wisselen. Daarom is het Audit Programma Infectiepreventie gestart. Twee keer per jaar kiezen de ziekenhuizen een thema waarop een gezamenlijke audit wordt uitgevoerd en de resultaten worden vergeleken. Er is inmiddels al een audit naar het (on)juist gebruik van urinekatheters uitgevoerd. Een audit naar perifere lijnen staat voor dit voorjaar in de planning.

De tweede ontwikkeling is dat het Kwaliteitsnetwerk Infectiepreventie Langdurige zorg aan de slag gaat met een vergelijkbare audit voor verpleeghuizen. Daarvoor passen we de audit aan aan deze specifieke setting en testen we het in verschillende verpleeghuizen. Als de methode werkt en de kinderziektes eruit zijn, maken we ook deze audit breed beschikbaar.