Aanpak onterechte registraties antibiotica allergie in de eerste lijn
Wat is het doel van de aanpak?
In de eerste lijn staat bij 0,5 tot 2% van de Nederlandse bevolking een antibiotica allergie geregistreerd in hun elektronisch dossier. In het ziekenhuis heeft zo’n 10 tot 20% een antibiotica allergie registratie. Een penicilline allergie is hierbij het meest voorkomend. Uit onderzoek blijkt dat 80 tot 90% van deze registraties onjuist is en het dus niet gaat om een allergie.
Dit leidt tot meer en onnodig gebruik van tweede keuze, vaak breedspectrum, antibiotica. Het gebruik van deze middelen draagt bij aan de ontwikkeling van antibioticaresistentie en resulteert in een minder effectievere behandeling en over het algemeen meer bijwerkingen en hogere zorgkosten.
In het antibiotica (AB) allergie ontlabeling project worden onterechte registraties in huisartsenpraktijken opgespoord en verwijderd. De werkwijze is in 2023 door Rezisto uitgevoerd in samenwerking het Elisabeth TweeSteden ziekenhuis in regio Tilburg en Den Bosch. In 2024 is dit project uitgevoerd in regio Eindhoven. Momenteel wordt het project in 2025 uitgevoerd in regio West-Brabant.
De resultaten zijn hieronder te vinden.
Wil je meer weten of meedoen met je huisartsenpraktijk (regio West-Brabant)? Neem dan contact op met projectleider Julia Kremers via ProjectDelabelen@amphia.nl.
- De deelnemende huisartsenpraktijk identificeert alle patiëntendossiers met een penicilline allergie registratie in het huisartsinformatiesysteem.
- De betreffende patiënten ontvangen een mail of brief met een vragenlijst over deze allergie.
- Deskundigen beoordelen de teruggestuurde vragenlijsten (ongeveer 40 – 50% respons).
- Op basis van de antwoorden kunnen patiënten direct ontlabeld worden. In regio Tilburg en Den Bosch was dit bij ruim 83% van de 1.000 patiënten die de vragenlijst hadden teruggestuurd het geval. In regio Eindhoven 81% van de 1.000.
- Optioneel kan er een huidtest en/of een antibioticaprovocatie test worden gepland bij patiënten waarbij een allergie niet is uitgesloten.
- In 2023 werden de overige patiënten uitgenodigd voor een huidtest in de huisartsenpraktijk door een verpleegkundig specialist allergologie. Ongeveer 40% van de uitgenodigde patiënten deden hieraan mee. Op basis van de resultaten van de huidtest worden opnieuw de patiënten bij wie dat veilig kan ontlabeld.
Rezisto regelt:
- Het verzenden en beoordelen van de vragenlijsten.
- Consultatie door een internist-infectioloog of allergoloog.
- Informatiefolders en patiëntmaterialen.
De huisartspraktijk levert:
- Uren van een doktersassistent voor het uitdraaien van de gegevens van patiënten met een penicilline allergie registratie in het HIS.
- Uren van de huisarts voor het beantwoorden van de vragen van patiënten naar aanleiding van het ontvangen van de vragenlijst en het ontlabelen van patiënten in het HIS.
De inzeturen worden door Rezisto financieel vergoed. Ook de kosten van materialen neemt Rezisto voor haar rekening.
Momenteel wordt het project uitgevoerd in de regio West-Brabant.
Er is ruimte voor 20 praktijken om deel te nemen in 2025.
Wil je deelnemen? Meld je dan snel aan! Dit kan bij projectleider Julia Kremers via ProjectDelabelen@amphia.nl onder vermelding van ‘ab allergie ontlabeling’. Ook voor vragen kun je contact opnemen met dit mailadres.
Draag bij aan het voorkomen van antibiotica resistentie, juist nu, voor later.
Om aandacht te geven aan het project hebben we een flyer en een poster ontwikkeld. Heb je hiervoor belangstelling, mail dan naar contact@rezisto.nl
Flyer
Poster
In regio Tilburg en Den Bosch namen in 2023 in totaal 19 huisartsenpraktijken deel aan het project. In deze praktijken staan 83.102 patiënten ingeschreven.
2498 dossiers (3,01%) met een antibiotica allergie label zijn gevonden.
1032 patiënten (41,3%) stuurden een ingevulde vragenlijst retour.
861 patiënten (83,4%) hadden een onterecht allergie label.
8 patiënten (0,8%) hadden een terecht allergie label.
Van 163 patiënten (15,8%) was geen conclusie mogelijk op basis van de antwoorden.
64 patiënten (39,3%)namen deel aan een huidtest.
6 patiënten hadden een positieve huidtest.
In regio Eindhoven namen in 2024 in totaal 22 huisartsenpraktijken deel aan het project. In deze praktijken staan 113.660 patiënten ingeschreven.
2604 dossiers (2,4%) met een antibiotica allergie label zijn gevonden.
1053 patiënten (40,4%) stuurden een ingevulde vragenlijst retour.
862 patiënten (81,7%) hadden een onterecht allergie label.
66 patiënten (8,6%) hadden een terecht allergie label.
Van 114 patiënten (10,7%) was geen conclusie mogelijk op basis van de antwoorden.
Dit project zelf uitvoeren? Dat kan! Met behulp van de onderstaande Toolkit kun je dit project zelf in je eigen regio uitvoeren. Het stappenplan legt per onderdeel uit hoe dit is uitgevoerd in 2023. De andere bestanden fungeren als hulpmiddelen voor het uitvoeren van het project. Vragen en/of opmerkingen? Stuur een bericht naar projectdelabelen@etz.nl
Toolkit
Stappenplan Antibiotica Delabelen in de 1e lijn
Informatie voor deelnemende praktijken
Presentatie_voorlichtingHuisartsen
Instructies extractie patiëntendossiers
Allergievragenlijst
Uitnodiging deelnemen vragenlijst
Brief conclusie delabelen
Brief conclusie label ongewijzigd
Geneesmiddelprovocatietest