Christianne Lennards is vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van het Amphia ziekenhuis en sinds november 2022 voorzitter van de stuurgroep van Rezisto. Wij spreken haar over antibioticaresistentie en Rezisto.
Waarom heb je je aangesloten bij de stuurgroep en wat houdt jullie rol in?
‘’Rezisto heeft als doel om de samenwerking tussen zorgverleners in Brabant op het gebied van antibioticaresistentie en infectiepreventie te versterken. Binnen het ziekenhuis gaat hier al veel aandacht naartoe, maar gezamenlijk in de regio is dat ook nodig. We verwijzen tenslotte allemaal patiënten naar elkaar door. Het is dus noodzakelijk om de urgentie van het aanpakken van antibioticaresistentie op tafel te houden en hier maakt Rezisto zich hard voor. In de stuurgroep zitten daarom bestuurders vanuit allerlei zorgorganisaties. Samen zetten we dit thema op de agenda.
Het belangrijkste wat de stuurgroep doet is natuurlijk sturen. We willen graag processen tussen netwerkpartners zo praktisch mogelijk inrichten. Het is een complex vraagstuk waaraan iedereen een steentje bij moet dragen. Hiervoor moet je elkaar wel treffen en aandacht voor elkaar hebben. De stuurgroep helpt de gezamenlijke urgentie van dit probleem te begrijpen. Ook zijn we als stuurgroep betrokken bij besluitvorming, bijvoorbeeld door samen te kijken naar waar de prioriteiten moeten liggen en hoe we het budget besteden.
Regionale samenwerking is een steeds belangrijker thema, ook in het Integraal Zorg Akkoord, dit geldt zowel voor zorgorganisaties als voor het sociale domein. Besturen is richting geven aan wat er op verschillende plekken speelt. Als bestuurder zie je eigenlijk een rivier die altijd vooruit gaat. Wij kunnen dan een bruggetje bouwen of een dijkje aanleggen waar nodig, maar we kunnen de rivier niet omdraaien, hooguit buigen. De energie en projecten komen niet vanuit de stuurgroep, maar vanuit de betrokkenen bij projecten en de staf van Rezisto. Als bestuurder moeten wij enthousiasmeren, de betrokken professionals zorgen dat het bruist.’’
Wat vind je zelf het interessantste aan je betrokkenheid bij Rezisto?
‘’Dat het thema zo maatschappelijk relevant is. En niet zo’n beetje ook. Er waren tijden dat tienduizenden mensen dood gingen aan longontsteking of tuberculose. Je moet er niet aan denken wat er nu gebeurt als antibiotica niet meer helpen, omdat bacteriën resistent zijn geworden. Dan hebben we echt een enorm probleem.
Ik vraag me ook af of de gemiddelde inwoner van Nederland zich bewust is van de ernst van het probleem. Soms doen mensen vrij gemakkelijk over het slikken van antibiotica. Ze verwachten dat voor een neusverkoudheid of keelontsteking iets voorgeschreven wordt. Terwijl we vaak weten dat dit het probleem niet gaat verhelpen. Bacteriën krijgen de kans om resistent te worden en de patiënt heeft ook last van bijwerkingen. Nu is het probleem van antibioticaresistentie in Nederland en Brabant nog te overzien en dat moeten we zo houden. Daarom is een regionale aanpak nodig, zodat we onze instellingen met elkaar schoonhouden, voorzichtig omgaan met antibiotica en urgentie kweken over het thema (multi)resistentie van bacteriën.’’
Wat wil jij zelf met de stuurgroep en Rezisto bereiken de komende jaren?
‘’Ik blijf het herhalen: vooral urgentie kweken. Dat vind ik het belangrijkste. Wanneer je met elkaar die urgentie voelt, kom je sneller tot innovatieve ideeën die infectiepreventie verbeteren of helpen bij gepast voorschrijven van antibiotica. Dit draagt niet alleen bij aan de kwaliteit van onze patiëntenzorg en het beheersen van het risico op antibioticaresistentie, we zijn ook duurzamer bezig omdat we milieuvervuiling verminderen. Tot slot zie ik graag dat we meer gaan nadenken over verbreding. Niet alleen bacteriën worden resistent. We zien ook steeds meer schimmels of andere ziekteverwekkers die resistentie opbouwen tegen de gangbare behandelingen. Ook het beheersen van virusuitbraken staat of valt met goede infectiepreventie, zoals we hebben geleerd van de Corona pandemie. Dus wat we leren en uitdragen met Rezisto, is breder dan alleen resistente bacteriën.’’
Wat is er van andere bestuurders nodig om dit te kunnen bereiken?
‘’De gevoelde urgentie omzetten in daden. Dit vraagt van bestuurders dat zij belangen combineren: bijvoorbeeld infectiepreventiemaatregelen uitvoeren in een huiselijke setting. Het gemiddelde verblijf in een ziekenhuis is drie dagen, dan valt isolatie waarbij een patiënt de kamer niet mag verlaten nog te overzien. In een verpleeghuis is dit niet wenselijk, omdat daar de kwaliteit van leven logischerwijs meer nadruk krijgt. Als iedereen de noodzaak beter begrijpt, nemen professionals in het dagelijks werk ook betere maatregelen.’’
Is er nog iets wat je de lezers van dit artikel mee wilt geven?
‘’Denk er eens over na wat er zou kunnen gebeuren wanneer er bacteriën zijn die resistent zijn tegen alle antibiotica. Denk hierbij terug aan longontstekingen, tuberculose, en andere nare infecties, waarbij de kans dat je zonder behandeling kwam te overlijden aanzienlijk was. ‘L’histoire se répète’: probeer te leren van het verleden en denk vooral niet dat dit niet meer kan gebeuren. Als zorgverleners hun koppen bij elkaar steken, komen we met slimme oplossingen. Benut al die competenties die mensen hebben, want voorkomen is beter dan genezen.’’